1
نویسنده و مسئول ،دانشجوی دکتری فقه و حقوق جزای دانشگاه خوارزمی
2
استادیار دانشگاه جامع امام حسین
چکیده
یکی از موضوعات مهم در سبک زندگی اسلامی، بحث نقش زنان در خانه و خانواده است. به‌رغم اهمیت فوقالعاده نقش زنان خانه‌دار در اسلام، عدم کفایت حمایتهای اقتصادی از آنان در نظام حقوقی کشور و تهاجم فرهنگی و سبک زندگی غربی سبب شده تا اشتغال زنان و کمرنگ شدن نقش آنان در خانواده، به معضلی اجتماعی برای جامعه ایران تبدیل شود. در فقه شیعه، سازههایی با کارکرد تأمین اقتصادی زنان در خانواده وجود دارد که مهمترین آن نفقه، مهریه و اجرت‌المثل است. با وجود این، حدود و همچنین جایگاه نظام‌مند این سازهها برای تحقق هدف حمایت از زنان متأهل مشخص نیست. در این تحقیق با روش توصیفی - تحلیلی، ادله و دیدگاههای مطرحشده در فقه در خصوص نفقه، مهریه و اجرت‌المثل و شرایط و ضوابط آن بررسی و با استفاده از روایات و ترسیم نقش مطلوب زن در خانواده مد نظر اسلام، تلاش شده است مدلی پیشنهادی و نظام‌مند برای امنیت اقتصادی زنان خانه‌دار در اسلام استخراج شود. گرچه خانه‌داری و خانواده‌داری به عنوان نقش اصلی زنان مد نظر است، این فعالیت دارای ارزش اقتصادی است. بر اساس این تحقیق، در فقه شیعه امنیت اقتصادی زنان در دو بخش نیازهای عرفی از مسیر نفقه و در دیگر نیازهای اقتصادی از مسیر اجرت‌المثل محقق می‌شود و مهریه با هدف تأمین اقتصادی زنان تشریع نشده است. همچنین بخشی از امنیت اقتصادی زنان در کنار تضمین‌های حقوقی، تا حد زیادی به تعهدات اخلاقی اتکا دارد. این مدل، در بخش نیازهای عرفی، بر نفقه، و در دیگر نیازها بر تعهد اخلاقی مرد مبتنی است.
)