1
استاد حوزه و دانشگاه ، مدیر گروه فقه و حقوق خانواده جامعه المصطفی
2
دانشجوی دکتری مطالعات و تحقیقات زنان
چکیده
به موجب آموزههای فقهی و بایستههای حقوقی، با تشکیل خانواده، حقوق و تکالیف مختلفی میان زوجین و نیز بین پدر و مادر و فرزندان برقرار میشود؛ به منظور صیانت از نهاد خانواده در مورد وظایف زوجین، ضمانتهای اجرایی گوناگونی؛ اعم از مدنی و جزایی وجود دارد که میتواند عامل پیشگیری از تضعیف این نهاد با ارزش اجتماعی گردد. از آنجا که تحقق نشوز در روابط زناشویی، امری مشترک میان زوج و زوجه است، شرع و قانون در جهت جلوگیری از آن، ضمانتهای اجرایی را در نظر گرفتهاند. در صورت نشوز زن؛ حق اعراض، تأدیب و یا خودداری از پرداخت نفقه و در فرض استمرار نشوز، حق تجدید فراش با اذن دادگاه برای مرد حاصل میگردد. در مورد نشوز مرد، تنها زمانی که این نشوز به دلیل عدم پرداخت نفقه باشد، قانونگذار علاوه بر ضمانت اجرای مدنی، ضمانت اجرای کیفری نیز برای آن در نظر گفته است؛ ولی قانون حمایت خانواده، نسبت به سایر موارد نشوز مرد که در فقه مورد توجه قرار گرفته سکوت کرده است. این نوشتار با روش تحلیلی ـ توصیفی نگاشته شده است و سعی دارد به این پرسش اساسی پاسخ دهد که آیا اساساً میتوان عدم رعایت حق مضاجعه یا حق مواقعه از سوی زوج را جرم تلقی کرد؟ و به فرض صحت جرم انگاری، میتوان برای جلوگیری از آن، ضمانت اجرای کیفری در نظر گرفت؟ یافتههای این مقاله نشان میدهد که حتی اگر در مواردی، قانون حمایت از خانواده، از بازدارندگی لازم برخوردار نباشد و از این جهت نقدهایی بر آن وارد باشد، ملاحظات خاص زندگی خانوادگی و خصوصیات حقوق یاد شده، جز در مورد ترک انفاق، نافی رویکرد کیفری به آن میباشد و در خصوص این مورد، سکوت قانون حمایت خانواده، سکوتی بجا و درخور بوده است؛ هرچند ضمانت اجراهای مدنی به قوت خود باقی خواهد بود.
حبیبی تبار, جواد, & فراهانی, انسیه. (1394). قانون حمایت خانواده و ضمانت اجرای موثر در مورد نشوز زوج. مطالعات اسلامی زنان و خانواده, 2(بهار و تابستان), 49-70.
MLA
جواد حبیبی تبار; انسیه فراهانی. "قانون حمایت خانواده و ضمانت اجرای موثر در مورد نشوز زوج". مطالعات اسلامی زنان و خانواده, 2, بهار و تابستان, 1394, 49-70.
HARVARD
حبیبی تبار, جواد, فراهانی, انسیه. (1394). 'قانون حمایت خانواده و ضمانت اجرای موثر در مورد نشوز زوج', مطالعات اسلامی زنان و خانواده, 2(بهار و تابستان), pp. 49-70.
VANCOUVER
حبیبی تبار, جواد, فراهانی, انسیه. قانون حمایت خانواده و ضمانت اجرای موثر در مورد نشوز زوج. مطالعات اسلامی زنان و خانواده, 1394; 2(بهار و تابستان): 49-70.