حقوق زنان خاورمیانه و شمال آفریقا بعد از بیداری اسلامی از منظر آموزه‌های فقهی و کنوانسیون رفع هرگونه تبعیض علیه زنان

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دکتری فقه و مبانی حقوق اسلامی، دانشگاه تهران و استاد مدعو دانشگاه الزهرا(س)، تهران، ایران

2 استادیار گروه فقه و حقوق اسلامی دانشگاه حضرت معصومه (س)، قم، ایران (نویسنده‌مسئول)

چکیده

با تحولاتی که در نظام‌های سیاسی مصر، لیبی، تونس و یمن رخ داد، وضعیت حقوق زنان در خاورمیانه و شمال آفریقا در هاله‌ای از ابهام قرار گرفت. پس از بیداری اسلامی، زنان و فعالان حقوق زن، در تغییر روند مسائل مربوط به عدالت جنسیتی بر حاکمیت آموزه‌های اسلامی بسیار امیدوار شدند. بااین‌وجود، چهار کشور مذکور که پیش‌تر به کنوانسیون رفع هرگونه تبعیض علیه زنان پیوسته بودند، تغییرات متفاوتی را تجربه کردند. ازاین‌رو، مقاله پیش‌ رو با بهره‌گیری از روش تحلیلی و توصیفی، درصدد بررسی وضعیت حقوق زنان بعد از بیداری اسلامی در کشورهای چهارگانه فوق در چهارچوب حقوق اسلامی و کنوانسیون رفع هرگونه تبعیض علیه زنان است. طبق یافته‌های پژوهش، اگرچه تونس با چالش‌ها و موانع متعددی مانند حملات تروریستی، بحران‌های اقتصادی، بن‌بست سیاسی و درگیری بین سکولارها و اسلام‌گرایان مواجه بوده است، اما نظام‌ حقوقی اسلام در این دوره، با تقویت حقوق مدنی و آزادی‌های اساسی، شاهد شکوفایی به‌ویژه جنبش‌های اسلامی زنان بوده است. اما مصر با وجود سابقه تاریخی در حوزه حقوق زنان، نتوانسته است از فرصت تغییر رژیم در راستای احقاق حقوق اسلامی زنان بهره‌مند شود. در لیبی و یمن نیز استمرار درگیری و جنگ، منجر به وخیم‌تر شدن وضعیت و جایگاه زنان شده است.

کلیدواژه‌ها

موضوعات