نقد و بررسی تفسیری دیدگاه «محمد شحرور» درباره «تعدد زوجات» در قرآن کریم

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانش آموخته حوزه علمیه قم کارشناسی ارشد روانشناسی اسلامی دانشجوی دکتری قرآن و متون اسلامی دانشگاه معارف اسلامی قم

2 استادیار دانشگاه معارف اسلامی قم، استاد همکار جامعه المصطفی العالمیه و مدیر گروه قرآن و متون اسلامی دانشگاه معارف اسلامی قم

چکیده

احکام قرآن کریم درباره زنان، همچون تعدد زوجات، از مباحث مناقشه‌برانگیزی است که همواره محل بحث و تبادل آرای پژوهشگران مسلمان بوده است. دراین‌میان، محمد شحرور، قرآن‌پژوه سوری، دیدگاه انتقادی و خلاف مشهوری درباره تعدد زوجات دارد. پژوهش پیش رو به‌منظور بررسی و تبیین دیدگاه محمد شحرور درباره آیه 3 سوره نساء و نقد آن، بر پایه آثار مفسران و با روش توصیفی تحلیلی نگاشته شده است. یافته‌‌های پژوهش نشان می‌دهد شحرور بر اساس سیاق آیه سوم سوره نساء، جواز ازدواج‌‌های متعدد مردان را صرفاً به ازدواج با مادران ایتام اختصاص داده است. چنین دیدگاهی علاوه بر منافات‌داشتن با اسباب نزول متعدد آیه مورد بحث، با سیاق آن نیز ناسازگار است. همچنین وی مراد از عدالت در آیه را عدالتی اقتصادی و متعلق آن را نه زوجات، بلکه فرزندان یتیم و غیر یتیم زوجه دانسته است. گرچه اقتصادی‌بودن چنین عدالتی مورد تأیید برخی احادیث تفسیری است، اما اینکه متعلق چنین عدالتی، فرزندان باشند، به دلیل اسباب نزول و به قرینه آیه 123 سوره نساء، قابل پذیرش نیست.

کلیدواژه‌ها