1
استادیار رشته مطالعات زنان، دانشکده زن و خانواده، دانشگاه ادیان و مذاهب قم، قم، ایران
2
دانش‌پژوه رشته مطالعات زنان، دانشگاه ادیان و مذاهب قم و وکیل پایه یک دادگستری، قم، ایران
چکیده
تغییر جنسیت، از مباحث نوپدید حقوق و موثر بر روابط فی‌مابین زوجین اعم از مناسبات مالی و غیر مالی و نیز موثر بر وظایف والدگری است. گرچه این مقوله، مورد گفتگوی فقها و پیرو آن، مورد قبول قانون‌گذار است، اما قانون‌گذار از کنار بیان تفصیلی قواعد و ضوابط این مهم عبور کرده است و ازاین‌رو، در فرایند دادرسی از وحدت رویه برخوردار نیست. این مقاله با عنایت به سکوت قانون‌گذار، درصدد بررسی حقوق مالی زوجه شامل: مهریه، نفقه، اجرتالمثل و هزینههایی است که زوجه در زندگی متحمل شده است. بررسی مهریه در تغییر جنسیت، ناظر به جایگاه زوجین است؛ ازاین‌رو تغییر جنسیت زوج یا زوجه در بررسی مهریه مورد عنایت قرار خواهد گرفت، اما در نفقه، که از وظایف زوج است، با توجه به اینکه ازدواج با تغییر جنسیت، منحل میشود، موضوع نفقه زوجه سابق نیز منتفی است. ولی زوجه سابق میتواند نفقه زمان گذشته، اجرتالمثل و هزینههایی که در زندگی مشترک کرده است را مطالبه نماید.
)