نقد و بررسی دلایل سودگرایان بر فرزندآوری از منظر اخلاقی

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 استاد همکار و عضو گروه روانشناسی، بنت الهدی، جامعه المصطفی، ایران، قم سطح سه تعلی و ت تربیت جامعه الزهرا و دبیرپژوهشی انجمن تعلیم

2 استادیار گروه فلسفه اخلاق، پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی، قم، ایران

چکیده

فرزندآوری، یکی از مسائل مهم پیش روی جوامع گوناگون است که از ابعاد مختلف اقتصادی، فرهنگی، فقهی، حقوقی و اخلاقی، مورد بررسی قرار گرفته است. بررسی این مسئله، با نگرش اخلاقی به دلیل حیثیت­های مهم علم اخلاق در زندگی حائز اهمیت است. در اخلاق هنجاری، که یکی از شاخه­های علم اخلاق است، سه نظریه وظیفه‌گرایی، پیامدگرایی و فضیلت‌گرایی مطرح است. دراین‌میان، سودگرایی که شاخه‌ای از پیامدگرایی به شمار می‌آید و بیشترین رواج را در غرب دارد، به تبیین استدلال‌هایی بر درستی یا نادرستی فرزندآوری به لحاظ اخلاقی پرداخته است‌. سودگرایان معتقدند اگر فرزندآوری نتایج مطلوبی در پی داشته باشد، به لحاظ اخلاقی، درست و در غیر این صورت، نادرست است. سودگرایان برای اخلاقی‌بودن فرزندآوری، به دلایل متعددی پرداخته‌اند؛ از جمله: دلایل اقتصادی و دلایل روان‌شناختی. با توجه به اهمیت مسائل اقتصادی در جهان امروز، بررسی این دسته از دلایل سودگرایان، از اهمیت ویژه برخوردار است. در این مقاله، به روش عقلی به بررسی و نقد استدلال‌های سودگرایان بر اخلاقی‌بودن فرزندآوری پرداخته شده است. بر اساس یافته‌های پژوهش، نقدهایی با عناوین تنزل انسان از جایگاه خود، جواز سقط جنین و نوزادکشی، جواز به‌کشی، صنعتی‌شدن و کاهش نیاز به نیروی کار انسانی، جواز سقط‌کردن جنین‌های ناقص و فرزندان معلول، عدم ملازمه افزایش جمعیت و منفعت اقتصادی و لزوم تقدم منفعت اقتصادی خانواده بر استدلال­های سودگرایان در اخلاقی‌بودن فرزندآوری در دو بعد منفعت اقتصادی خانواده و اجتماع وارد است. بنابراین برای اخلاقی‌بودن فرزندآوری باید به دنبال اقامه استدلال‌های وظیفه‌گرایانه بود. 

کلیدواژه‌ها

مطالعات اسلامی زنان و خانواده
دوره 9، شماره 16
شهریور 1401
صفحه 189-210

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار