حدود و مرزهای روان‌شناختی خانواده با تأکید بر آیات مشتمل بر واژه‌ «حدود الله»

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دکتری روانشناسی، عضو گروه روانشناسی مجتمع آموزش عالی علوم انسانی جامعه المصطفی

2 سطح چهار قرآن و حدیث حوزه علمیه قم، هیئت علمی جامعه المصطفی العالمیه و استادیار گروه قرآن و حدیث مجتمع آموزش عالی بنت الهدی

3 دانشجوی مجتمع آموزش عالی علوم انسانی جامعه المصطفی

چکیده

از مسائل مهم خانواده، فاصله روان­شناختی اعضا و محدوده عمل زیرمنظومه­ها در خانواده است که از آن به مرز تعبیر می­شود. در میان نظریه­های خانواده‌درمانی، ساخت­نگران به رهبری مینوچین، به تبیین مفهوم مرز و نقش آن در خانواده پرداخته­اند. در منابع اسلامی نیز حدود و مرزهایی برای خانواده و زندگی زناشویی مطرح شده است از جمله: مرزهای شروع زندگی زوجینی، مرزهای استدامه و مرزهای بعد از گسستن پیوند زناشویی که به دلیل گستردگی منابع، در این نوشتار حدود و مرزهای خانواده از نگاه روان­شناختی و فقط با تأکید بر آیات قرآن کریم مشتمل بر واژه «حدود الله» بررسی می‌شود. این تحقیق با روش، تحلیل محتوای آیات قرآن کریم انجام گرفت. نتایج تحقیق نشان داد: الف) واژه «حدود الله» دوازده بار در قرآن کریم تکرار شده است که یازده مورد آن ناظر به مرزهای خانواده و زوجین می­باشد؛ ب) مفهوم مرز از نگاه قرآن کریم، مفهومی عام و فراگیر است که شامل مرزهای کلامی، غیر کلامی، زمانی، مکانی، اقتصادی، کمی، کیفی، عاطفی و جنسی می‌شود؛ ج) مرز پیوند زناشویی، سلامت دینی و اخلاقی زوجین است؛ د) زوجین همانند لباس یکدیگرند و باید از ابتدای ازدواج و در صورت تصمیم بر طلاق تا پایان عده، مرزهای زوجینی رعایت شود؛ ه) در طلاق رجعی، علاوه بر رعایت مرزهای زوجینی، باید زوجین به معاشرت معروف و احسان نیز پایبند باشند.

کلیدواژه‌ها