1
دانش آموخته سطح چهار حوزه علمیه، دانشگاه جامعه المصطفی العالمیه، قم، ایران
2
دانشگاه قم
3
دانشیار، دانشکده الهیات، دانشگاه قم، قم، ایران
چکیده
از دیربـاز میان فقـها و دانشمندان اختلاف است که آیا در عقد نکاح، زوجه از حـق حبس، متـمکّن است؟ یا قائلشدن به آن، مبنای شرعی و وجاهت علمی نـدارد؟ دلیل اختلاف علما، شباهت برخی از احکام نکاح به معاوضـات است. ازاین‌رو، عدّه کثیری از فقـها، عقد نکاح را معاوضه و یا در حکـم معاوضه دانسته و مهر و بضع را با عوض و معوّض در عقد بیع مقایسه کردهاند. یافـتن پاسخ به این اختلاف ریشهدار، میتوانـد گرهگشای بخشی از اختلافات امروزی زوجـین باشد. حاصل پژوهش نشان میدهـد، حق حبس در عقد نکاح برخلاف حق حبس در معاملات، پشتوانه شرعی و قابل قبول ندارد و با تشیید و تحکیم مبانی خانواده و استواری روابط خانوادگی، مغایر است. اجماع فقـها در اعصار مختلف نیز به دلیل وجود مستندات روایی، اجماع مَدرکی بوده و محـرز نمیباشد. پژوهش حاضر به روش توصیفی-تحلیلی و با استناد به منابـع کتابخـانهای صورت گرفته است.
)