واکاوی معنای «نسائنا» در آیه مباهله (جایگاه فاطمه (س) در آیه مباهله از مصداق تا معنای «نسائنا»)

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشیار گروه قرآن پژوهی پژوهشگاه حوزه و دانشگاه؛ دانش آموخته ی سطح چهار حوزه

2 دانش آموخته ی سطح چهار رشته تفسیر تطبیقی جامعه الزهراء(س)

چکیده

یکی از برجسته­ترین آیات قرآن درباره جایگاه اهل بیت(ع) نسبت به پیامبر (ص) و فضیلت آنان که مورد اتفاق نظر شیعه و اهل تسنن است، آیه 61 سوره آل­عمران موسوم و مشهور به آیه مباهله است. با این­ حال، از طرف برخی مفسران اهل سنت نسبت به بخش­هایی از این آیه مباحث و برداشت­هایی انجام گرفته که جای بحث دارد. به عبارت دیگر، چند محور از این آیه مورد بحث بوده و نسبت به دیدگاه مفسران شیعه که به اتفاق نظر آیه شریفه را به عنوان یکی از آیات فضایل اهل بیت(ع) معرفی کرده­اند جدی است. یکی از این محورها که تاکنون کمتر مورد توجه قرار گرفته، معنای «نسائنا» در این آیه است. این پژوهش با روش ادبی و توصیف و تحلیل به تبیین واژه «نساء» پرداخته و با بررسی دیدگاه لغویان و مفسران، طی یک بررسی موضوعی در قرآن به این نتیجه دست یافته که هر چند مفهوم «نساء» شامل همه زنان اعم از بالغ و نابالغ، و همسر و جنس زن و ... می­شود؛ اما «ال»، «تنوین» و مضاف­الیه، معنای آن را خاص­تر می­کند، بر این اساس و با توجه به سیاق آیات، در قرآن مجید هر جا واژه «نساء» با واژه «ابناء» همنشین شده، مقصود از آن دختران است. بنابراین مقصود از «نسائنا» در آیه مباهله نیز به دلیل همنشینی با «أبنائنا» دختران پیامبر (ص) است و مطابق روایات از میان دختران آن حضرت، مقصود حضرت فاطمه (س) است و شامل زنان آن حضرت نمی­شود.
یکی از برجسته­ترین آیات قرآن درباره جایگاه اهل بیت(ع) نسبت به پیامبر (ص) و فضیلت آنان که مورد اتفاق نظر شیعه و اهل تسنن است، آیه 61 سوره آل­عمران موسوم و مشهور به آیه مباهله است. با این­ حال، از طرف برخی مفسران اهل سنت نسبت به بخش­هایی از این آیه مباحث و برداشت­هایی انجام گرفته که جای بحث دارد. به عبارت دیگر، چند محور از این آیه مورد بحث بوده و نسبت به دیدگاه مفسران شیعه که به اتفاق نظر آیه شریفه را به عنوان یکی از آیات فضایل اهل بیت(ع) معرفی کرده­اند جدی است. یکی از این محورها که تاکنون کمتر مورد توجه قرار گرفته، معنای «نسائنا» در این آیه است. این پژوهش با روش ادبی و توصیف و تحلیل به تبیین واژه «نساء» پرداخته و با بررسی دیدگاه لغویان و مفسران، طی یک بررسی موضوعی در قرآن به این نتیجه دست یافته که هر چند مفهوم «نساء» شامل همه زنان اعم از بالغ و نابالغ، و همسر و جنس زن و ... می­شود؛ اما «ال»، «تنوین» و مضاف­الیه، معنای آن را خاص­تر می­کند، بر این اساس و با توجه به سیاق آیات، در قرآن مجید هر جا واژه «نساء» با واژه «ابناء» همنشین شده، مقصود از آن دختران است. بنابراین مقصود از «نسائنا» در آیه مباهله نیز به دلیل همنشینی با «أبنائنا» دختران پیامبر (ص) است و مطابق روایات از میان دختران آن حضرت، مقصود حضرت فاطمه (س) است و شامل زنان آن حضرت نمی­شود.
 

کلیدواژه‌ها

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار